Foto's: Gerdien Raap
Na drie jaar zoeken en enige tegenslag was het woensdag 21 september 2016 zo ver: burgemeester Lenferink onthulde in de Kapelstraat een muurschildering van Artikel 1 van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM) uit 1948. Bij deze gelegenheid deed hij ook een fraaie toezegging.
De Kapelstraat is gelegen tussen het stadhuis en een koffie- en broodjeszaak die doorloopt tot en met de Maarsmansteeg. De beschilderde muur is de blinde muur naast een aldaar gevestigde fietsenstalling.
Voorafgaand aan de onthulling hield de burgemeester een toespraak. Daarin schetste hij kort de voorgeschiedenis en actualiteit van de UVRM. De slotzin van Artikel 1, "Zij zijn begiftigd met verstand en geweten en behoren zich jegens elkander in een geest van broederschap te gedragen", sloot volgens de burgemeester aan bij de feitelijke opstelling van bestuur en bevolking in Leiden tegenover elkaar en nieuwkomers. En dat vond hij iets om best trots op te mogen zijn.
Vanuit het stadhuis had burgemeester Lenferink de totstandkoming van de schildering op de voet kunnen volgen. Vanaf eind augustus werd hieraan hard gewerkt door kunstschilder Jan Willem Bruins en Ben Walenkamp van Stichting Tegen-Beeld. Beiden ook namens Amnesty Leiden hartelijk bedankt!
Tot slot deed de burgemeester een toezegging: "Mochten er in de komende jaren ooit nog eens bouwplannen komen waardoor de tekst opnieuw aan het oog onttrokken zou worden, dan moet de gemeente Leiden zich moreel verplicht voelen om een nieuwe passende plek te vinden voor deze tekst van Artikel 1" (geautoriseerd citaat). Staat genoteerd en daar houden we de gemeente aan!
De muurschildering is mede het resultaat van inspanningen van Amnesty Leiden. De stoot daartoe werd gegeven op 10 december 2013. 10 December is Internationale Dag van de Rechten van de Mens. Op die dag in 2013 verzocht toenmalig Amnesty Leiden-voorzitter Frits van Oosten burgemeester Lenferink en wethouder Van Gelderen of Artikel 1 van de UVRM weer een plek kon krijgen in het Leidse stadsbeeld. Hij deed dat na eerder samenwerking gezocht te hebben met diaconaal centrum De Bakkerij, namens wie het verzoek mede werd gedaan.
We schrijven 'weer' omdat de eerste regel van Artikel 1 sinds 1986 al te lezen was op een muur van het (toen) nieuwe politiebureau aan de Langegracht. Na een verbouwing in de omgeving was hij echter aan het zicht onttrokken geraakt.
Die muurschildering was niet onomstreden. Commissaris Mostert van de Leidse politie nam contact op met Amnesty Leiden en kwam met het voorstel iets te doen met mensenrechten. Amnesty Leiden stak vervolgens zijn licht op bij het landelijk secretariaat van Amnesty International.
Onduidelijk is of Amnesty Leiden dit deed voor of na het protest van 'krakerlinks'. Want dat was er. Lezing van het bericht in het Leids Dagblad van 10 april 1986 voert terug naar (de eindfase van) een periode dat 'links' de publieke beeldvorming domineerde, een tijdgeest die na 2001 gekanteld is:
"De info-winkel Alarm, gehuisvest aan de Korte Mare, is een en ander danig in het verkeerde keelgat geschoten. Samen met veertien andere organisaties - waaronder Kraakoverleg Leiden, boekhandel 'De Rooie Hond' te Den Haag, de gezamenlijke Amsterdamse kraakgroepen - hebben ze een brief geschreven naar het landelijk secretariaat van Amnesty International."
