Dinsdag 10 december 2013 hebben drie organisaties met succes het college van Burgemeester en Wethouders van Leiden opgeroepen om mensenrechten weer zichtbaar te maken in het centrum van de stad, meer in het bijzonder de eerste regel van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM). Die eerste regel luidt: “Alle mensen worden vrij en gelijk in waardigheid en rechten geboren”.
Het verzoek kwam op een symbolische datum, 10 december: op die dag werd de UVRM in 1948 vastgesteld door de Verenigde Naties. Sindsdien geldt 10 december internationaal als dag van de mensenrechten.
Ter onderstreping van het verzoek kregen burgemeester Lenferink en wethouder van Gelderen, even voor aanvang van de vergadering van het college, een exemplaar van een poster met die eerste regel aangeboden. Dit gebeurde namens Amnesty International, Diaconaal Centrum De Bakkerij en de gezamenlijke Leidse kerken.
Vanaf midden jaren tachtig staat die eerste regel afgebeeld op een muur bij het Leidse politiebureau aan de Langegracht. Amnesty Leiden was destijds betrokken bij de totstandkoming ervan. Maar door bebouwing is de tekst recent blijvend aan het zicht onttrokken.
Burgemeester Lenferink zei in zijn reactie toe te zullen zorgen voor een nieuwe plaats voor deze regel in het centrum van de stad. Ook riep hij Amnesty Leiden op 10 december jaarlijks te blijven gebruiken om B&W en alle Leidenaren - onszelf kortom - te herinneren aan de hoge verantwoordelijkheid van het in standhouden en bevorderen van mensenrechten.
Dat zal zeker nodig zijn, want met de decentralisering van veel overheidsbeleid, komen steeds meer mensenrechtenkwesties op het bordje van de gemeentelijke overheid te liggen.
Laurien Koster van het College voor de Rechten van de Mens riep, in haar toespraak bij het lanceren van het eerste Nationaal Actieplan Mensenrechten, eveneens op 10 december 2013, minister Plasterk van Binnenlandse Zaken op regie te voeren, inspirerend leiderschap te tonen:
Waar de komende decentralisatie de verwezenlijking van talrijke mensenrechten naar lokaal niveau verlegt is nog onduidelijk hoe de regering daar werkelijk mensenrechtelijke verantwoordelijkheid voor zal en kan nemen. Hoe blijft bijvoorbeeld het recht op zorg gewaarborgd nu een deel van die zorg een gemeentelijke voorziening wordt, waarover een ambtenaar primair aan de keukentafel komt praten; misschien zelfs een zorgaanvraag afraadt?
Hier is mijn hoop dus gesteld op de ambitie van juist de Minister van Binnenlandse Zaken om een coördinerende rol te spelen in de binnenlandse verwezenlijking van mensenrechten. Waar zoveel actoren in zoveel verschillende processen aan zet zijn zal juist inspirerend leiderschap in staat zijn voor iedereen zichtbaar die mensenrechtenkapstok neer te zetten
Amnesty International adviseerde de overheid al in 2007 langs deze lijnen, toen het 443 - een symbolisch aantal, het aantal Nederlandse gemeenten in 2007 - aanbevelingen deed voor een antidiscriminatiebeleid op gemeentelijk niveau. En in 2012 bracht Amnesty International samen met de VNG de brochure Goed Bezig uit. Meer info hier of hier of hier.
Fototentoonstelling ' Ons Goed Recht' vertoond in de gemeenten Nijmegen en Heerhugowaard (dec 2013 - jan 2014)
Wellicht kan de gemeente Leiden haar licht opsteken bij de gemeente Utrecht. Die gaat voor in het meten van gemeentelijk beleid aan een mensenrechtenmeetlat en is tot dusver de enige Nederlandse stad door de VN erkend als 'mensenrechtenstad'. Waarom niet een workshop voor B&W en gemeenteraadsleden georganiseerd in 2014? Want natuurlijk verdienen mensenrechten meer dan symbolisch eerbetoon eens in het jaar?
Na de overhandiging van de poster is een ploeg van Amnesty Leiden aan de slag gegaan en heeft de poster, na toestemming, op diverse winkelruiten, ruiten van scholen en openbare gebouwen opgehangen. Hier kunt u meer lezen over deze en een tweede actie van Amnesty Leiden op deze dag.
PostScript 21 september 2016: van droom naar daad: muurschildering aan de Kapelstraat, gelegen tussen het stadhuis en de oude V&D!
