Mensenrechten wandelroute
Zondag 26 februari 2023 | 14:00
Op zondag 26 februari om 14 uur kan men meewandelen door Leiden, langs historische plaatsen die iets te maken hebben met mensenrechten.
Een ervaren gids voert u vanaf de Koornbrug kriskras door de stad en zorgt voor nuttige uitleg. De tocht duurt maximaal twee uur, maar kan eventueel na overleg of vanwege het weer verkort worden.
Deelname kost € 5,- per persoon en aanmelden kan t/m de 24e via
Lees het nieuwste stukje van onze eigen stadsgids Andreas!
Als stadsgids leid ik mensen rond langs plaatsen in Leiden die verband houden met mensenrechten. Een goed verhaal brengt de geschiedenis tot leven en spreekt tot de verbeelding. En dit keer beginnen we met een liedje:
“Wat staan ze daar net en eendrachtig
Zo kunstig gehouwen uit steen
Nog even zo vaardig en krachtig
Als drie eeuwen geleen
Ze kunnen wel tegen een stootje
En zwijgzaam, wat ’t lot hun ook geeft
Nog steeds goed gemutst staat ons Kaatje
En Kootje bleef altijd beleefd”
Dit liedje is zo’n 150 jaar oud en gaat over Kootje en Kaatje, de beeldjes die boven de poort staan naar het Heilige Geest- of arme Wees- en Kinderhuis. Het weeshuis heeft hier wezen gehuisvest in de periode 1583-1961 en werd in die periode vele malen uitgebreid om ruimte te maken voor steeds grotere groepen wezen. Armoede, oorlog en ziekte waren vaste leveranciers en op het hoogtepunt eind 18e eeuw woonden hier zeker 600 wezen, terwijl ook aantallen van 1.000 worden genoemd. Er gold een strenge regelmaat. Er werd onderwijs op Calvinistische basis gegeven en vanaf relatief jonge leeftijd moesten de kinderen werken.
Meisjes waren veelal binnen de muren van het weeshuis bezig met naaien en verstellen terwijl jongens vaker ingezet werden in de lakenproductie. Lijfstraffen werden niet geschuwd als kinderen bijvoorbeeld wegliepen. Vanaf hun 10e jaar werden jongens en meisjes strikt apart gehouden uit vrees voor zwangerschappen. Meisjes die toch zwanger werden werden te kijk gezet en liepen het risico te worden uitgezet.
Weeshuizen bestaan niet meer maar wezen natuurlijk nog wel. Als zij niet bij familie of een pleeggezin terechtkunnen zijn er in Nederland pleeghuizen die opvang bieden. Pleegzorg is er vooral voor kinderen die uithuis zijn geplaatst, omdat ouders om wat voor reden dan ook niet meer voor hen kunnen zorgen. Vaak zijn er lange wachtlijsten voor pleegzorg, is er bij gebrek aan personeel te weinig aandacht voor deze groep kwetsbare kinderen en krijgen ze te maken met steeds wisselende begeleiders en verhuizingen naar andere pleegzorglocaties waardoor ze zich moeilijk kunnen hechten. Er bestaat een groeiende weerstand tegen de starre grens van 18 jaar waarop de zorg voor kinderen in de jeugdzorg eindigt. Velen zijn dan nog niet klaar om zelfstandig de maatschappij in te gaan.
In het gebouw aan de Hooglandse Kerkgracht bevindt zich nu onder andere Stichting Utopa, een maatschappelijke onderneming met een culturele doelstelling: het actualiseren en stimuleren van creatieve talenten van mensen, daar waar de aanleg van enkelingen, om welke reden dan ook, geen kans krijgt. De begane grond is ingericht als wezenmuseum en op doordeweekse dagen kosteloos toegankelijk.
